Румянцаўскі палац

Пасольства Рэспублікі Беларусь

перайсці галерэю

фота: Дзмітрый Ліўшыц

Матэрыялы падрыхтавала: Алена Савінава

Вядучая рубрыкі: Марына Волкава

часопіс: N10 (110) 2006

У самым цэнтры Масквы, на вуліцы Марасейка, стаіць шыкоўны асабняк з фасадам пяшчотна-блакітнага колеру. Гэта каменны трохпавярховы будынак - унікальны помнік архітэктуры і гісторыі. Яго будавалі найбуйнейшыя расійскія архітэктары. У ім жылі людзі, якія ўнеслі неацэнны ўклад у рускую культуру. Зараз тут знаходзіцца Пасольства Рэспублікі Беларусь у Расійскай Федэрацыі

Гісторыя будынка амбасады налічвае больш за 200 гадоў. Пачалася яна ў 1774, калі адстаўны палкоўнік Міхаіл Хлебнікаў набыў ўчастак зямлі. Затым ён купіў размешчанае побач купецкае валоданне і зямельны ўчастак пры суседняй царквы. Дзякуючы ўсім гэтым набыткаў з'явілася гарадская сядзіба Хлебнікавых, якая ў 1793 была набытая фельдмаршалам графам Пятром Аляксандравічам Румянцавым-Задунайскім, знакамітым палкаводцам, доблесным героем Руска-турэцкай вайны.

З гэтага моманту пачалася бліскучая гісторыя дома, які нярэдка называлі і называюць Румянцаўскай палацам - па прозвішчы выбітнага ўладальніка.

Пасля смерці графа Пятра Аляксандравіча дом у 1797 перайшоў да яго старэйшага сына Мікалаю Пятровічу, выдатнаму дзяржаўнаму дзеячу і надзвычай адукаванаму чалавеку. Яго слава ці ледзь не засланяла бацькаву. Калі адзін вызначыўся на полі бітвы, то другога - на культурным ніве. Кім толькі не быў Мікалай Пятровіч - міністрам камерцыі, міністрам замежных спраў, дзяржаўным канцлерам, старшынёй Дзяржаўнага савета. А на культурнай ніве - мецэнатам, выбітным збіральнікам расійскіх старажытнасцяў, фактычным заснавальнікам Расійскай дзяржаўнай бібліятэкі (пасля смерці Мікалая Пятровіча яго збор кніг было перададзена казне і пасля склала аснову лепшай бібліятэкі Расеі). Яму таксама належалі унікальныя сходу карт, старажытных рукапісаў, нумізматычная, археалагічная і мінералагічная калекцыі. У доме Мікалая Пятровіча збіраліся літаратары і гісторыкі. Частымі гасцямі тут былі Вяземскі, Давыдаў, Батюшков, Жукоўскі, Карамзін ...

Потым асабняк перайшоў да брата Мікалая Пятровіча Сяргею. А пасля яго скону ўладальнікі дома неаднаразова мяняліся. У іх ліку былі багатыя маскоўскія купцы і фабрыканты, такія як Шчаглоў, Усачев, шаўцоў, Каулин і Грачоў. Па просьбе апошняга ў 1886 архітэктар Георгій Аляксандравіч Кайзер перапланаваць асабняк. Фасады будынка ўпрыгожылі алегарычныя выявы, якія сімвалізуюць розныя віды рамяства і мастацтва, а на франтоне з'явілася манаграма Грачова. Тады ж дом быў прыстасаваны пад кватэры і гандлёвыя памяшкання. У верхніх паверхах зладзілі мэбляваныя пакоі, а ніжнія падавалі канторах гандлёвых дамоў, акцыянерным і страхавым таварыствам. У бельэтажы змяшчалася Гарадская аўкцыённы кантора, дзе штодня прадавалі з малатка дома і маёнткі. Значную частку асабняка Грачова займала Маскоўскае аддзяленне акцыянернага таварыства рускіх электратэхнічных заводаў "Сіменс і Гальскім". У параднай зале дома Румянцавых дэманстраваліся динамомашины, электраабсталяванне, свяцільні і турбагенератары.

У савецкі час аддалі будынак электратэхнічнага трэсту і яго шматлікім канторах, а на верхніх паверхах па-ранейшаму знаходзіліся камунальныя кватэры.

Такое становішча захоўвалася да 1957 года, калі асабняк быў перададзены прадстаўніцтву Беларускай ССР. З 1993. тут размяшчаецца Амбасада Рэспублікі Беларусь у Маскве.

Невыпадкова менавіта Румянцаўскі палац далі беларускай дыпмісіі. Сям'ю Румянцавых многае звязвала з Беларуссю. Кацярына II падаравала Пятру Аляксандравічу ва ўпраўленне беларускі горад Гомель. Ён перайшоў па спадчыне Мікалаю Пятровічу, які правілаў тут на працягу некалькіх гадоў.

Новыя ўладальнікі, ведаючы пра бліскучай гісторыі асабняка, вырашылі правесці сур'ёзныя рэстаўрацыйныя работы па аднаўленні сапраўднага аблічча дома Румянцавых. У гістарычны інтэр'ер яшчэ ў XIX стагоддзі былі ўнесены змены, што ўжо казаць пра стагоддзе ХХ!

У выніку работ, праведзеных у 50-я гады, былі вызначаны першапачатковыя формы дома. Дарэчы, падчас гэтых даследаванняў высветлілася, што пад будынкам знаходзяцца старадаўнія падвалы з высокай столлю і разгалінаванай сеткай пераходаў. Праца палягчалася яшчэ і тым, што галоўны дом гарадской сядзібы і яго левы флігель захавалі багатае дэкаратыўнае і скульптурнае ўбранне сярэдзіны ХIХ стагоддзя, а таксама элементы першапачатковага дэкору XVIII стагоддзя.

Унутры ж палац абсалютна эклектычны. Тут нават люстры розных эпох, аж да савецкага часу. Напрыклад, тая, што вісіць у авальнай зале, - з павільёна Беларусі на ВДНХ.

Пры пераробцы імкнуліся аднавіць гістарычную дакладнасць інтэр'еру. Перад пачаткам рэстаўрацыі правялі спецыяльныя даследаванні і адкрылі 12 гістарычных слаёў. У адной з залаў на сценах пад панэлямі савецкага часу выявілі кавалачкі газет 1783 года. Рэстаўрацыяй займаліся студэнты і выкладчыкі Сурыкаўскага вучылішча, большай часткай абсалютна бескарысліва.

Працы яшчэ далёка не скончаны. Плануецца стварыць памяшкання для прыёму замежных дэлегацый, зала для беларускага прэзідэнта. Мяркуецца, што некаторыя памяшканні памяняюць прызначэнне. Напрыклад, кабінет пасла, магчыма, будзе перанесены, а на яго месцы задуманы "залаты" зала з круглым сталом у цэнтры, крэсламі і шторамі - усё ў золаце.

Мяркуецца аднавіць таксама ўнутраны двор. Зараз ён забудаваны якія не маюць гістарычнай каштоўнасці пасляваеннымі будынкамі. Адзінае, што засталося тут ад сядзібы Румянцавых, - гэта адзін з флігеляў; яго захаваюць, але перабудаваць. Туды хочуць перанесці элементы афармлення палаца. У флігелі мяркуецца стварыць вялікі культурны комплекс - канцэртная зала на 1000 месцаў, зала афіцыйных прыёмаў.

Палац-амбасаду прызначаны ў першую чаргу для прадстаўніцкіх функцый. У Румянцаўскай палацы праходзяць міжнародныя сустрэчы, сімпозіумы, прэзентацыі, круглыя ​​сталы. Тут знаходзіцца афіцыйная рэзідэнцыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

LEAVE ANSWER